Lichtplan kantoor

Uw kantoor dient doelmatig, energiezuinig en comfortabel verlicht te zijn. Het doelmatige slaat op de hoeveelheid licht en wordt gemeten in lux. In het werkgebied van een kantoor dient tenminste 500 lux aanwezig te zijn. Wie werkplekken heeft voor medewerkers, doet er goed aan een berekening te laten maken i.v.m. de arbo-eisen die aan werkplekken gesteld worden. Zo’n berekening voor de juiste kantoorverlichting is dan het bewijs dat eraan voldaan wordt.

Kantoorverlichting 

Houdt als vuistregel aan dat er 1 armatuur met een T5 1x49W of T8 1x58W per 5m2 nodig is bij een plafondhoogte van 2m70. Het mag ook een T5 2x54W of T8 2x36W zijn, dan wel een T5 4x14W of T8 4x18W. Wie led armaturen wil gebruiken dient een minimale effectieve lichtstroom van 3.700 lumen aan te schaffen. Vraag dit aan uw leverancier als u het niet zeker weet.

Let er wel op dat het de effectieve lichtstroom is, omdat een armatuur met een rooster altijd wat licht opslokt. Stel dat er een verlies ontstaat van 40% door dat rooster en de led module levert 6.200 lumen, dan is de effectieve lichtstroom 6.200 lumen – 40% = 3.720 lumen. Overigens geldt dit ook voor de fluorescentie armaturen, maar de vuistregel heeft al een nominaal verlies verrekend.

Bepaal de energiezuinigheid door het aantal armaturen in ruimte qua verbruik bij elkaar te tellen en te delen door het aantal vierkante meters. Bijvoorbeeld, een standaard kantoor van 3,6 x 5,4 x 2,7 meter heeft een oppervlakte van 20m2 en heeft doorgaans 4 armaturen T8 1x58W. De vier armaturen verbruiken samen 232 Watt en dat levert dan 11,6Watt per m2. Dat is gelijk de waarde om te verslaan voor wie met LED wil werken; hoe lager, hoe beter.

Voorts is comfort belangrijk, want grote helderheidsverschillen en verblinding van lichtbronnen is irritant en vermoeiend. Zorg er daarom voor dat de wanden voldoende helderheid krijgen en de verlichting visueel gelijkmatig is in het horizontale vlak. Kies armaturen met een mat aluminium parabolische spiegeloptiek of een plaat met micropisma’s die de lampen afschermen en dus verblinding voorkomen.

Kies voor lichtbronnen (fluorescentie of led) met een lichtkleur 830 of 930. Deze lichtkleuren leveren mooi warmwit licht en gekleurde objecten worden natuurgetrouw weergegeven in dat licht. Lichtkleur 930 is wat kleurweergave betreft de beste van de twee, maar is vaak ook duurder en de energiezuinigheid is lager.

Alles bij elkaar genomen zijn gependelde armaturen met een grote lichtopening, goede afscherming een zeer mooie keuze.

Het licht straalt zowel naar boven voor zacht, alzijdig, indirect licht (Ez> 200 lux), als direct naar beneden voor gericht licht, voor de juiste hoeveelheid (Em=1.100 lux). Twee extra downlights die ieder 1.000 lumen effectief leveren en aan gangzijde gemonteerd zijn, geven de ruimte juist helderheidsbalans. 

Het geïnstalleerd vermogen ligt op 166 Watt en bij een standaard kantoor van 20m2 vertaalt zicht dat in 8,3 W/m2. Dat is heel goed. In de meeste kantoren brandt de verlichting 2.000 uur per jaar en bij € 0,20 per kWh komt dat neer op een jaarlijkse kost van € 66,40.

Met een aanwezigheidssensor zou het verbruik nog verder teruggebracht kunnen worden. De mate van besparing is rechtevenredig met bezettingsgraad. Is die laag, zeg 20%, dan is een besparing van 80% mogelijk. Is die hoog, zeg 80%, dan is er een potentieel van 20%.

Kantoorverlichting lux waardes