Luminantie

De verlichtingssterkte is een maat waarmee de functionaliteit van de verlichting kan worden bepaald. Het beantwoord de vraag of er genoeg licht is om bij te zien onder specifiek omstandigheden. Het gaat om de hoeveelheid die ergens op valt. Maar dat is niet wat we waarnemen. Wat we zien is de hoeveelheid licht die overblijft na reflectie aan het vlak/object van interesse en uiteindelijk in ons oog valt.

We kunnen immers geen licht zien, dat niet in ons oog valt. De hoeveelheid licht die na reflectie aan de objecten in onze omgeving in de ogen vallen wordt luminantie genoemd. Het symbool is L en de eenheid Candela per vierkante meter (Cd/m2), zie afbeelding 1 hieronder 800 lux, maar het is niet te zien

Dat gegeven betekent ook dat als we ons hoofd bewegen naar een andere positie, de reflecties veranderen en daarmee ook de hoeveelheid licht die onze ogen ontvangen; de luminantie dus. Een eenvoudige test demonstreert dit. Neem een tijdschrift met een zwarte, glanzende omslag. Houdt het zodanig vast dat de omslag inderdaad zwart is. Houdt het tijdschrift daarna zo, dat al het licht reflecteert en u zult zien dat het zwart niet meer goed waar te nemen is, zie afbeelding 2 hieronder 800 lux, zichtbaar                                       

Een ander demonstratie ervan is op onderstaande foto’s te zien. Nergens kan het licht aan reflecteren en het is donker. Desondanks heerst er 800 lux! Op het moment dat een wit papiertje in de ruimte gelegd wordt, is ineens die 800 lux zichtbaar.

De luminantie berekenen zou zinvoller zijn dan het berekenen van de verlichtingssterkte, ware het niet dat de luminantie sterk afhankelijk is van de kijkhoek, de reflectie eigenschappen van de objecten in de ruimte en de ruimte zelf en de textuur van objecten en ruimten (mat, zijdemat, glanzend enz.). Alleen al het aantal kijkhoeken is oneindig en dus is het berekenen van de luminantie is niet praktisch.

Het maken van een goed lichtontwerp is daarom ook een ervaringskwestie die eigenlijk alleen naar behoren uitgevoerd kan worden door een professioneel lichtontwerp.

Afbeelding 3, ruimte waarmee demonstratie (afbeelding 1 en 2) is gedaan.

Luminantie