Basiskennis LED

In de manier van licht opwekken verschillen LED’s totaal van de bekende gloei -en halogeenlampen, spaarlampen, Tl-buizen en gasontladingslampen. Dat betekent ook dat LED’s op een heel andere wijze aangesloten moeten worden en andere eisen stellen aan de voedingen, trafo's of led drivers.

LED-driver versus halogeentrafo

De lichtstroom van een Led wordt nu bepaald door de stroomsterkte door erdoor heen loopt. Hoe hoger de stroomsterkte, hoe meer licht de LED zal geven. Maar ook zal de LED daardoor steeds heter worden. Inderdaad LED’s worden warm, net als gloei -en halogeenlampen. Alleen worden ze niet super heet. Warmte is evenwel de grootste vijand van LED’s. Want als de temperatuur in de LED zelf met 10oC stijgt, dan halveert zijn levensduur! Zomaar even een hoge stroomsterkte door de LED jagen om lekker veel licht te krijgen is dus niet verstandig.
De stroomsterkte moet ook zeer constant zijn, anders gaat de Ledlamp flakkeren zoals een kaars in wind. Er zijn dus twee redenen waarom we een apparaat nodig hebben die zorgt voor én (a) de juiste stroomsterkte én (b) een constante stroomsterkte. Dit apparaat noemen we in vakjargon een LED-driver. Als product lijkt het als twee druppels water op een halogeentrafo, maar elektronisch zijn het compleet verschillende producten. Een LED-driver levert een constante stroomsterkte, terwijl een halogeen trafo een constante spanning levert. Door veranderingen in de spanning zal een halogeenlamp gaan flakkeren als een kaars in de wind, dus moet een halogeentrafo juist een constante spanning leveren. Dat is tegenovergesteld aan wat de LED-driver moet doen!

LED-driver eigenschappen

Een LED-driver laat zich in eerste instantie beschrijven door de stroomsterkte in mA (1 mA = 1/1000 A) die de driver kan leveren aan de LED. Er zijn een aantal veel voorkomende waarden: 350 mA, 500mA, 700mA, 1.050mA en 1.400mA. Er bestaan nog veel meer stroomsterkten dan in dit rijtje genoemd wordt, maar dat zijn wel de meest voorkomende waarden. Hoe lager de stroomsterkte waarop een LED bedreven wordt, hoe lager de temperatuur in de LED zelf en dat betekent in potentie een langere levensduur dan één die op een hogere stroomsterkte bedreven wordt. Door een LED op een hogere stroomsterkte te bedrijven, ontstaat extra warmte. Die extra warmte moet afgevoerd worden door een koellichaam (jargon: heatsink) met een groter koelvermogen. Omdat die heatsinks vast gemaakt zijn aan de LED’s is het koelvermogen dus ook vastgelegd tot een bepaald maximum en daarom is de stroomsterkte die op LED aangesloten kan worden ook beperkt tot een bepaald maximum. Zou een hogere stroomsterkte door de LED gaan, dan kan het koellichaam die extra warmte niet afvoeren; zijn capaciteit is gewoon te klein. Dan wordt de LED te warm en stuikt de levensduur in elkaar. Soms kan het héél snel gaan; enkele dagen tot zelfs uren!

Meerdere LED’s op 1 driver

De LED heeft dus een constante stroomsterkte nodig om flakkeren te voorkomen en het moet met de juiste stroomsterkte (mA ) gevoed worden om de geprojecteerde levensduur ook te behalen. Als er meerdere LED’s op één driver worden aangesloten, moet dat op een manier uitgevoerd worden die garandeert dat elke LED de juiste stroomsterkte krijgt aangeboden. Dat wordt bereikt door de LED’s in serie aan te sluiten. In de praktische zin betekent het, dat een kabel van de pluspool van de LED-driver naar de pluspool van de LED gaat. Vervolgens wordt een kabel aangesloten op de minpool van die ene LED. Sluit die kabel dan aan op de pluspool van de volgende LED. Breng een kabel van de minpool naar de pluspool van de volgende LED. Ga zo verder totdat alle LED zijn verbonden en één minpool overblijft die nog niet aansloten is. Die ene minpool moet op de minpool van de LED-driver worden aangesloten. Deze manier van bekabelen heet serie schakelen. Het is dezelfde manier waarop kerstboomlampjes zijn aangesloten.